حرکات پایین تنه یکی از مهمترین بخش برنامه ورزشی است که به تقویت و افزایش حجم عضلات بزرگ و قوی پا مانند عضلات چهارسر ران، همسترینگ، سرینی و ساق پا کمک میکنند. این تمرینات نه تنها باعث بهبود قدرت و استقامت عضلانی میشوند، بلکه در بهبود تعادل، افزایش قدرت انفجاری و کاهش خطر آسیبدیدگی نیز نقش مهمی دارند. در این مقاله از سایت استاد ابراهیم عبدی، به بررسی اهمیت تمرین پایین تنه، انواع مختلف این تمرینات و نکاتی برای اجرای صحیح آنها خواهیم پرداخت.

عضلات پایین تنه شامل چه عضلاتی هستند؟
عضلات پایینتنه از گروههای مختلف عضلانی تشکیل شدهاند که هر کدام نقش مهمی در حرکت و پایداری بدن دارند. بهتر است قبل از انجام حرکات پایین تنه این عضلات را بشناسید.
چهارسر ران (Quadriceps)
این گروه عضلانی شامل چهار عضله است که در جلوی ران قرار دارند:
- عضله پهن درونی
- عضله پهن بیرونی
- عضله پهن میانی
- عضله راست رانی
همسترینگ (Hamstrings) و پشت پا
این گروه عضلانی در پشت ران قرار دارد و شامل سه عضله است:
- عضله نیم وتری
- عضله نیم غشایی
- عضله دوسر رانی کوتاه و بلند
همسترینگها مسئول خم کردن زانو و باز کردن ران هستند.
عضلات سرینی (Glutes) یا باسن
این گروه عضلانی بزرگترین و قویترین عضلات بدن هستند و شامل سه عضله است:
- سرینی بزرگ
- سرینی میانی
- سرینی کوچک
عضلات سرینی نقش مهمی در حرکت ران به سمت عقب، پهلو و چرخشهای داخلی و خارجی ران دارند.
عضلات ساق پا
شامل دو گروه اصلی است:
- دوقلو
- نعلاسبی
که در پشت ساق پا قرار دارند و مسئول کشیدن پا به سمت پایین هستند.
این عضلات با همکاری یکدیگر باعث ایجاد حرکات متنوع و قوی در پایینتنه میشوند و بهتر است در هنگام انجام حرکات پایین تنه به عضله هدف دقت کنید.

اهمیت حرکات پایین تنه
حرکات پایین تنه در بهبود عملکرد بدن و سلامتی بدن و عضلات اهمیت زیادی دارد و این تمرینات مزایای فراوانی دارند. برخی از دلایل اهمیت این حرکات عبارتاند از:
تقویت عضلات بزرگ بدن
عضلات پایینتنه شامل چهارسر ران، همسترینگ، سرینی و ساق پا، از بزرگترین و قویترین عضلات بدن هستند. تقویت این عضلات، انجام فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن، دویدن، بالا رفتن از پلهها و حتی نشستن و بلند شدن آسان میکند.
افزایش قدرت و تعادل
تمرینات پایینتنه به بهبود قدرت و تعادل کمک میکنند. این تمرینات باعث تقویت هسته بدن (core) نیز میشوند و تعادل بهتری در حین انجام فعالیتهای ورزشی و روزمره ایجاد میکنند.
بهبود عملکرد ورزشی
عضلات قوی پایینتنه برای ورزشکارانی که در ورزشهایی مانند فوتبال، دو و میدانی، بسکتبال و ورزشهای قدرتی فعال هستند، بسیار مهم است. قدرتی که از تقویت این عضلات به دست میآید، به بهبود سرعت، قدرت پرش و توانایی حرکت سریع در زمین بازی کمک میکند.
افزایش متابولیسم و کاهش وزن
چون عضلات پایینتنه بزرگ هستند، حرکات پایین تنه کالری بیشتری میسوزاند و به افزایش متابولیسم و سوزاندن کالری بیشتر حتی پس از پایان تمرین کمک میکند که در نتیجه به کاهش وزن و حفظ تناسباندام منجر میشود.
کاهش خطر آسیبدیدگی
تقویت عضلات پایینتنه و مفاصل مرتبط با آنها میتواند پایداری بیشتری ایجاد کند و به کاهش خطر آسیبهای مربوط به زانو، مچ پا و کمر کمک کند. این امر برای افرادی که در فعالیتهای پرفشار یا ورزشی شرکت میکنند، مفید است.

معرفی انواع تمرینات پایین تنه
حرکات پایین تنه را میتوان در باشگاههای ورزشی با دستگاه و یا در منزل با کمترین تجهیزات مانند دنبل انجام داد. تمرینات پایینتنه انواع مختلفی دارند که برای تقویت، استقامت و افزایش قدرت عضلات این بخش از بدن طراحی شدهاند.
حرکات پایین تنه با دستگاه
حرکات پایین تنه با دستگاهها به شما این امکان را میدهد که با کنترل بیشتر و تأثیر بیشتر، عضلات پایینتنه را تقویت کنید.
جلو پا دستگاه (کشش پا)
این حرکت باعث تقویت ماهیچههای چهارسر میشود.
روی دستگاه بنشینید و پای خود را پشت وزنه قرار دهید. سعی کنید وزنه را به سمت بالا حرکت دهید و سپس به آرامی به جای اولیه برگردانید.
پرس پا (Leg Press)
یک تمرین قدرتی است که با دستگاه انجام میشود و به طور خاص روی عضلات چهارسر ران، همسترینگ و سرینی تمرکز دارد.
روی دستگاه پرس پا بنشینید و پاها را روی صفحه قرار دهید. با فشار دادن پاها، صفحه را به جلو برانید و زانوها را صاف کنید. سپس به آرامی زانوها را خم کنید و صفحه را به وضعیت اولیه بازگردانید.
کشش همسترینگ (Hamstring Curl)
این تمرین برای تقویت عضلات همسترینگ انجام میشود و معمولاً با دستگاه کشش پا انجام میگیرد.
روی دستگاه کشش پا دراز بکشید و مچ پاها را زیر پد دستگاه قرار دهید. با خم کردن زانوها، پد را به سمت باسن بکشید و سپس به آرامی آن را پایین بیاورید.
اسکات اسمیت (Smith Machine Squat)
این تمرین برای تقویت عضلات چهارسر ران، سرینی و همسترینگ انجام میشود.
زیر میله دستگاه اسمیت قرار بگیرید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید. میله را روی شانهها قرار داده و زانوها را خم کنید تا باسن به سمت پایین و عقب برود. سپس با فشار دادن پاها، به وضعیت ایستاده برگردید.
حرکات پایین تنه در منزل
اسکات (Squats)
اسکات یکی از مؤثرترین حرکات پایین تنه است که عضلات چهارسر ران، همسترینگ، سرینی و حتی عضلات هسته بدن را درگیر میکند.
بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید. زانوها را خم کرده و باسن را به سمت عقب و پایین ببرید، انگار که میخواهید روی یک صندلی بنشینید. تا زمانی که رانها موازی با زمین شوند، پایین بروید و سپس به حالت ایستاده برگردید.
ددلیفت (Deadlift)
ددلیفت یک تمرین پایین تنه کامل برای تقویت عضلات پشت بدن، همسترینگ، سرینی و عضلات هسته است.
پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید و هالتر یا دمبلها را در مقابل پاها قرار دهید. با خم کردن زانوها و باسن، وزنه را از زمین بردارید و به صورت ایستاده بلند شوید، در حالی که پشتتان صاف است. سپس وزنه را به آرامی پایین بیاورید.
لانج (Lunges)
لانج به طور خاص روی عضلات چهارسر ران، همسترینگ، سرینی و نزدیککنندههای ران کار میکند.
با یک پا جلو بروید و زانوی عقب را به سمت زمین پایین بیاورید. زانوی جلویی باید در زاویه 90 درجه قرار بگیرد. سپس به وضعیت اولیه برگردید و حرکت را برای پای دیگر تکرار کنید.
پل سرینی (Glute Bridge)
یکی از حرکات پایین تنه پل سرینی است که بیشتر روی عضلات سرینی کار میکند و به تقویت همسترینگ و عضلات پایین کمر نیز کمک میکند.
به پشت دراز بکشید و زانوها را خم کرده و پاها را روی زمین قرار دهید. باسن خود را به سمت بالا بلند کنید تا بدن از شانهها تا زانوها خط مستقیمی را تشکیل دهد. سپس به آرامی باسن را به زمین بازگردانید.
کشش ساق پا (Calf Raise)
این تمرین عضلات ساق پا را هدف قرار میدهد و میتواند با دستگاه، وزنههای آزاد یا حتی وزن بدن انجام شود.
بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید. پاشنهها را بلند کنید تا روی انگشتان پا بایستید و سپس به آرامی به وضعیت اولیه بازگردید.
سخن پایانی
حرکات پایین تنه نقش مهمی در تقویت عضلات اصلی مانند چهارسر ران، همسترینگ، سرینی و ساق پا دارند و به بهبود تعادل، پایداری و قدرت کلی بدن کمک میکنند. تمرین پایین تنه، چه با وزنه و چه با دستگاههای ورزشی قابل انجام هستند. اجرای منظم و صحیح این تمرینات، همراه با تغذیه سالم، برای دستیابی برای نتایج بهتر توصیه میشود.